Khi đến với cà phê đặc sản, một trong những cảm giác thú vị nhất của tôi là khi tìm và chọn mua những gói cà phê. Thực sự có rất nhiều sự cuốn hút trong việc tìm và chọn mua những gói cà phê này, từ bao bì đẹp mắt cho đến những dòng taste notes đầy gợi cảm, cảm giác như một đứa trẻ lạc trong cửa hàng đồ chơi với muôn vàn lựa chọn.. Nhưng thực tế thì tôi chỉ có thể lựa chọn 1 đến 2 gói cà phê cho khoảng 2 đến 3 tuần kế tiếp để đảm bảo cà phê được ngon nhất trong thời gian sử dụng và việc chi tiêu cho cà phê cũng nằm trong tầm kiểm soát. Đồng nghĩa với việc tôi sẽ phải đưa ra một lựa chọn đúng để không phải “chịu đựng” trong vài tuần sắp tới với một gói cà phê không phù hợp. Và ở bài viết này, tôi sẽ chia sẻ những kinh nghiệm, những thông tin cần lưu ý để bạn - một người mới tiếp cận với cà phê đặc sản sẽ dễ dàng hơn để lựa chọn cho mình một gói cà phê đúng ý nhất, cả khi mua hàng trực tiếp hay online.
1. Ngưỡng rang? Gói cà phê ấy được rang ở mức nào, phù hợp với espresso hay cà phê thủ công?
Thành thực mà nói thì vào những ngày đầu, tôi luôn dồn hết sự tập trung vào những dòng tatse notes bởi nó luôn tạo ra sự hào hứng lớn. Nhưng thực tế thì việc đầu tiên ta cần quan tâm tới là ngưỡng rang, đảm bảo rằng hạt cà phê chuẩn bị mua thực sự phù hợp với dụng cụ bạn đang sử dụng. Các nhà rang đều sẽ đề cập đến thông tin này trên bao bì của mình, đôi khi nó được thể hiện theo những cách khác nhau như: Ghi rõ ngưỡng rang (light, medium, dark, medium light,…) hay qua các biểu tượng về các cách thức pha như pour-over, espresso,… Bất kể bằng hình thức nào, ngưỡng rang chắc chắn sẽ được hiện thị qua bao bì của gói cà phê bạn mua, hãy lưu ý đến nó.
Ngưỡng rang sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cách thức pha và dụng cụ pha chế của bạn, nếu bạn hướng đến pha chế Pour-over, Pipamoka hay các phương pháp pha chế thủ công khác, ngưỡng rang light đến medium light sẽ cho ra hương vị hoa quả, vị chua sẽ mạnh hơn đi kèm với body khá mỏng. Cà phê rang sáng (hay rang light) sẽ yêu cầu bạn dùng nước với nhiệt độ cao hơn (khoảng 92-96°C).
Trong khi đó, espresso hay phin sẽ có mức rang đậm hơn, thường sẽ giao động từ medium đến dark và cho ra những hương vị như chocolate, hạt. Thực tế thì hạt rang light hay medium light vẫn có thể được dùng để pha chế espresso và cho ra hương vị hoa quả phong phú. Tất nhiên những ngưỡng rang này sinh ra không dành cho espresso hay pha phin nên bạn có thể sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình chiết xuất hay trải nghiệm hương vị.
2. Taste notes trên bao bì gói cà phê thể hiện điều gì?
Bạn nên hiểu rằng taste notes được ghi trên bao bì của gói cà phê nó sẽ không phải là hương vị thực sự của loại cà phê đó như kiểu thêm syrup dâu vào và bạn sẽ lập tức cảm nhận hương dâu khi uống hụm cà phê. Hương vị đó là kết quả của tổng thể các yếu tố như vị, hương, body, độ chua… Ví dụ: Nốt hương táo xanh khi trong cà phê sẽ có vị chua nhẹ, hơi chát. Cơ bản nó sẽ giống như những gợi ý để bạn có thể liên tưởng tốt hơn về những hương vị này. Nhưng đôi khi, bạn cũng sẽ giật mình với những hương hoa quả rõ mồn một trong gói cà phê đấy, vậy nên hãy tham khảo những thông tin taste notes một cách thoải mái nhất và đừng làm nó ảnh hưởng đến tâm lý nhiều trong khi thưởng thức gói cà phê nhé!
Việc đọc taste notes cũng giúp bạn hiểu hơn về kiểu hương vị chính của gói cà phê. Thường thì 1 loại cà phê ở ngưỡng rang ấy sẽ chỉ cho ra một nhóm hương chính trong số những nhóm hương như: Hoa quả, hạt, hoa, ngọt/đường, chocolate hay cay, điều này phụ thuộc chính vào xuất xứ vùng trồng. Quan trọng nhất là kiểu hương vị bạn thích là gì, hãy tập trung lựa chọn loại hương vị làm bạn cảm thấy thư giãn nhất. Thời gian đầu, tôi tập trung khá nhiều vào những nhóm hương như hạt, chocolate,… nó đem lại sự mạnh mẽ và cảm giác gần nhất với thứ cà phê mình mong muốn trong đầu. Hiện tại, tôi lại ưu tiên hơn vào những gói hạt có những nhóm hương hoa quả, nó dịu dàng, ngọt ngào và phong phú.
Nếu bạn muốn tìm hiểu nhiều hơn về hương vị, hãy tham khảo vòng tròn hương vị được phát triển bởi SCA, nó sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc nhận biết và phân biệt các note hương của cà phê. Tất nhiên, bạn chỉ cần bận tâm nếu thấy thực sự hứng thú với nó.
3. Nguồn gốc cà phê.
Biết được nguồn gốc nơi cà phê được nuôi trồng và sản xuất sẽ chỉ ra loại cà phê mà bạn muốn thử. Mỗi quốc gia với thổ nhưỡng, khí hậu, độ cao và phương pháp canh tác đặc thù khác nhau sẽ cho ra những tính cách đặc trưng của cà phê ở từng quốc gia. Những người uống cà phê với trải nghiệm đa dạng đôi khi có thể dễ dàng nhận ra xuất xứ của ly cà phê thông qua màu cà phê và vị giác.
Có thể nói đến những hạt cà phê phổ thông nhất như:
- Brazil: Đất nước này được biết đến chủ yếu với loại hạt Arabica có hương chocolate, hạt với hương vị tròn trịa, độ chua thấp, chính vì vậy cà phê Brazil rất phù hợp cho espresso hay cà phê sữa.
- Colombia cũng là một đất nước sản xuất cà phê lớn khác với hương vị phong phú và phức hợp.
- Ethiopia nổi tiếng với hương hoa và quả mọng, đặc điểm chính khiến cà phê từ Ethiopia được sử dụng rất nhiều trong cà phê thủ công (pour-over, syphon,..)
- Kenya thì nổi tiếng với những note cirtus như tranh, cam và body rất dày
Giống như với taste notes, việc hiểu đặc tính hương vị của hạt cà phê từ mỗi quốc gia khác nhau sẽ giúp bạn tìm được loại cà phê mà bạn đang muốn thử. Nếu có thể, bạn hãy nên thử cà phê của từng quốc gia để qua đó tìm được hương vị phù hợp nhất.
4. Kiểu sơ chế.
Đây cũng là một trong những thông tin ít được quan tâm nhất khi mình mới bắt đầu với cà phê đặc sản nhưng thực tế thì quy trình sơ chế là một trong những yếu tố lớn nhất ảnh hưởng tới phong cách hương vị của cà phê.
Có thể liệt kê ra 3 phương pháp sơ chế chính:
Sơ chế Natural hay sơ chế tự nhiên:
Đây là cách sơ chế sơ khai nhất, cà phê được phơi khô dưới nắng cho đến khi đạt được độ ẩm tiêu chuẩn, đơn giản và hiệu quả nhưng cách sơ chế này cũng rất dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết. Hương vị cà phê khi sơ chế natural thường rất rõ ràng, sống động, nhưng đôi khi nó cũng làm hương vị bị gắt, thường thì những người bắt đầu sẽ không dễ để thích thú với cà phê được sơ chế theo cách này.
Sơ chế ướt hay washed:
Với sơ chế ướt, hương vị ly cà phê của bạn sẽ trong trẻo hơn, tròn trịa hơn, vị chua cũng sẽ nổi trội hơn so với những cách sơ chế khác.
Sơ chế bán tự nhiên (hay sơ chế mật ong):
Đây là kiểu sơ chế mà một phần thịt của quả cà phê sẽ được giữ lại trong quá trình làm khô hạt cà phê. Cách thức này là sự kết hợp của sơ chế tự nhiên và sơ chế ướt, nó khai thác tốt body, vị ngọt và chua của cà phê. Nhưng song song với đó thì khuyết điểm từ cách sơ chế này là hương vị sẽ trở nên “nhờ nhờ” không thực sự rõ ràng. Cách sơ chế này thích hợp cho những ai muốn cảm nhận vị ngọt tự nhiên từ cà phê.
Mình khuyên bạn nên trải nghiệm đầy đủ các cách sơ chế để cảm nhận rõ ràng sự khác biệt, qua đó có thể tìm ra cho mình kiểu sơ chế yêu thích. Còn với bạn, một người mới hoàn toàn thì mình sẽ đề xuất sơ chế washed như là một lựa chọn an toàn.
5. Giá.
Có nhiều khoảng giá đối với cà phê đặc sản và hiển nhiên cà phê đặc sản sẽ đắt hơn khá nhiều so với những gói cà phê bạn mua ở siêu thị hay các cửa hàng bán lẻ, tôi khuyên bạn nên tin vào giá tiền bởi chất lượng sẽ khác biệt rất nhiều.
Mặt khác, giá cà phê đôi khi cũng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như độ hiếm, chi phí vận chuyển, thương hiệu nhà rang… chứ không chỉ là chất lượng hạt cà phê, vì vậy bạn nên cân đối các yếu tố trước khi lựa chọn mua.
Lời khuyên ở đây là bạn nên trải nghiệm cà phê ở các mức giá khác nhau và tự đưa ra những nhận định cho bản thân, giống như các yếu tố khác bên trên, trải nghiệm đa dạng sẽ cho ra câu trả lời phù hợp nhất cho khẩu vị của bạn.
6. Lời khuyên cá nhân.
Mong rằng những chủ đề bên trên sẽ cung cấp cho bạn vừa đủ thông tin để có thể dễ dàng hơn trong việc lựa mua một gói cà phê đặc sản. Mỗi phần đều là một chủ đề rất lớn nên tôi chỉ cố gắng làm nó thật cô đọng và dễ hiểu.
Lời khuyên cuối cùng là khi bước vào thế giới cà phê đặc sản, như những thú chơi khác thì nó rất vô cùng, tôi khuyên bạn nên thả lỏng tâm trí, không quá đặt nặng những nhận định hay kiến thức hàn lâm để thực sự trải nghiệm hương vị cà phê. Trải nghiệm cà phê ở của mọi vùng miền trong nước, các quốc gia khác nhau, các kiểu sơ chế khác nhau, điều đó làm cuộc chơi trở nên thật thú vị và đầy những điều mới mẻ.
Chủ đề Hot
