Catimor – Liệu có đang bị đánh giá thấp?

Catimor từ lâu đã gắn liền với năng suất cao và sự phổ biến, nhưng chính vì thế mà chất lượng của nó thường bị nghi ngờ. Tuy nhiên, trong điều kiện trồng trọt và sơ chế phù hợp, giống cà phê này đang dần chứng minh rằng mình xứng đáng được đánh giá lại.

Giống cà phê Catimor là gì?

Catimor là một giống cà phê lai giữa Caturra (Arabica) và Timor Hybrid (Arabica × Robusta). Nó được phát triển vào những năm 1950–1960 với mục tiêu kết hợp:

• Hương vị phong phú của Arabica

• Sức đề kháng mạnh với bệnh gỉ sắt từ Robusta

Tên gọi "Catimor" được ghép từ hai giống: "Ca" (Caturra) và "timor" (Timor). Đây là giống cà phê thuộc nhóm Arabica nhưng có nền di truyền lai Robusta, giúp cây khỏe mạnh, phù hợp với điều kiện khí hậu của nhiều nước nhiệt đới, trong đó có Việt Nam.

Đặc điểm nông học của Catimor

• Sinh trưởng mạnh, năng suất cao

• Kháng bệnh gỉ sắt tốt – giảm nhu cầu thuốc bảo vệ thực vật

• Tán cây thấp, quả chín đồng đều – dễ chăm sóc và thu hoạch

• Phù hợp với độ cao trên 1.300m, nơi khí hậu mát mẻ quanh năm

Tuy nhiên, nếu trồng ở độ cao thấp hơn, Catimor dễ bị chín ép và chất lượng hương vị kém đi (ít tầng hương, có thể gắt hoặc đắng nhẹ).

Vì sao Catimor thường bị đánh giá thấp

Catimor thường bị đánh giá thấp trong cộng đồng specialty coffee bơi một số lý do

• Nền di truyền lai với Robusta
  Do Catimor là giống lai giữa Arabica (Caturra) và Timor Hybrid (Arabica × Robusta), một số người cho rằng nó “kém tinh khiết” so với các giống Arabica thuần chủng như Typica, Bourbon, SL28... Điều này dẫn đến định kiến rằng Catimor không thể đạt chất lượng hương vị cao.

• Hương vị từng không ổn định
  Khi được trồng ở độ cao thấp (dưới 1.200m), Catimor thường cho hạt có vị gắt, đắng, chua thiếu cân bằng, thiếu tầng hương. Điều này khiến người tiêu dùng và cả các nhà rang lo ngại.

• Lịch sử sử dụng phổ thông
  Catimor từng được dùng chủ yếu trong cà phê đại trà vì năng suất cao, kháng bệnh tốt. Điều này khiến nó gắn liền với hình ảnh “cà phê rẻ tiền”, khó gây ấn tượng trong thị trường specialty vốn ưu tiên chất lượng hương vị và truy xuất nguồn gốc.

Nhưng liệu Catimor có thực sự kém?

Trên thực tế là KHÔNG. Trong điều kiện phù hợp, Catimor hoàn toàn có thể cho chất lượng tốt – đủ tiêu chuẩn specialty:

• Khi được trồng ở độ cao >1.400m, như tại Đạ Sar, Cầu Đất, Sơn La, cây sẽ phát triển chậm hơn từ đó tích lũy đủ đường và acid hữu cơ.

• Với quy trình sơ chế, rang đủ tốt, hạt Catimor có thể cho ly cà phê có vị sáng, sạch, hậu ngọt

• Nhiều nhà rang tại Việt Nam và quốc tế đã chấm điểm Catimor từ 82–84 điểm SCA – đủ chuẩn cà phê đặc sản.

Trên cơ sở đó, đội ngũ Espressomaker đã cho ra đời những dòng cà phê viên nén, được tinh chỉnh để phát huy tối đa hương vị của giống Catimor, như:

1. Dasar 

• Vùng trồng: Cầu Đất, Đà Lạt
• Giống: Catimor
• Phương pháp sơ chế: washed
• Độ đậm: 9/12

Khám phá hương vị của Catimor với Dasar tại đây!

        2. Solita

• Vùng trồng: Chiềng Ban, Sơn La
• Giống: Catimor
• Phương pháp sơ chế: natural
• Độ đậm: 7/12

Trải nghiệm của núi rừng tây bắc cùng Solita!

        3. Mellow

• Vùng trồng: Trạm Hành, Cầu Đất
• Giống: Catimor
• Phương pháp sơ chế: Anaerobic natural
• Độ đậm: 6/12

Bạn cần tìm một hương vị mới lạ, thử ngay Mellow!

Kết luận

Catimor không tệ – chỉ là nó từng bị hiểu sai.
Ngày nay, Catimor đang từng bước được nhìn nhận lại – như một giống cà phê thực dụng, bền vững và có tiềm năng chất lượng cao khi được trồng và chế biến đúng.